W X i Xl wieku ziemie dzisiejszej gminy Dębowa Kłoda były zamieszkane przez wschodniosłowiańskie plemię Bużan, a kontrolowane przez Grody Czerwieńskie. W 1018 r. obszar ten odbił od Rusi Bolesław Chrobry, ale stan ten przetrwał zaledwie kilkanaście lat. Gdy Ruś Kijowska rozpadła się, to wschodnia część obecnej gminy trafiła ostatecznie do Księstwa Halicko-Włodzimierskiego, a pozostała część znalazła się w Księstwie Małopolskim. Rzeka Piwonia stanowiła wówczas granicę obu Księstw.
Jako, że niepodzielnie królowała tu przyroda, z nieprzebytymi mokradłami w otoczeniu puszczańskich mateczników, trudno było rozwinąć na większą skalę akcję osadniczą. Do tej pory wykryto zaledwie jedno miejsce ze śladami funkcjonującej tu wówczas osady, co miało miejsce na obszarze dzisiejszego Uhnina.
W XIII wieku wschodnia część ziem gminy znalazła się w rękach Litwinów z Wilna, a zachodnia część przeszła do zjednoczonego Królestwa Polskiego.
W XV wieku wreszcie rozpoczął się proces osadnictwa na opisywanych ziemiach. Świadczy o tym najstarsze słowo pisane dotyczące gminnych terenów, wspominające o miejscowości Stępków, a datowane na 1432 r. W podobnym okresie powstała też Plebania Wola. Wiek XVI to prawdziwy rozkwit osadnictwa w regionie i wówczas też powstaje większość z dzisiejszych miejscowości — tak po stronie Królestwa Polskiego, jak i po drugiej stronie granicy — w Wielkim Księstwie Litewskim. W 1569 r., kiedy to Ukraina i Podlasie powiększyły obszar Królestwa Polskiego, litewska część dzisiejszej gminy dalej pozostawała za granicą. W 1795 r. polska część trafiła w ręce austriackie, do Galicji Zachodniej, na skutek przeprowadzenia III rozbioru Polski.
Sytuacja zmieniła się diametralnie w 1809 r., kiedy to w wyniku wojen napoleońskich ziemie te zostały włączone do Księstwa Warszawskiego, a upadłe 6 lat później Księstwo przeobraziło się w Królestwo Polskie z carem u steru. W tym czasie tereny gminy ciągle jeszcze miały niewielu mieszkańców, a wśród osadników dominowali grekokatolicy.
Czas Powstania Styczniowego, które wybuchło w 1863 r., stał pod znakiem walki z wojskami rosyjskimi, a Lasy Parczewskie stanowiły schronienie i bazę wypadową dla powstańców. W następnym roku miało miejsce uwłaszczenie chłopów na gruntach dotychczasowych obszarów dworskich. W tym też czasie doprowadzono do utworzenia samorządowych gmin wiejskich. W 1867 r. powstały na opisywanych obszarach dwie gminy: - Dębowa Kłoda z wioskami: Białka, Bednarzówka, Chmielów, Dębowa Kłoda, Makoszka, Plebania Wola, Sowin, Stępków i Uhnin. W 1882 r. gmina ta liczyła 2620 mieszkańców. Właściwy terytorialnie sąd znajdował się w Ostrowie, a poczta w Parczewie.
Czas Powstania Styczniowego, które wybuchło w 1863 r., stał pod znakiem walki z wojskami rosyjskimi, a Lasy Parczewskie stanowiły schronienie i bazę wypadową dla powstańców. W następnym roku miało miejsce uwłaszczenie chłopów na gruntach dotychczasowych obszarów dworskich. W tym też czasie doprowadzono do utworzenia samorządowych gmin wiejskich. W 1867 r. powstały na opisywanych obszarach dwie gminy:
- Dębowa Kłoda z wioskami: Białka, Bednarzówka, Chmielów, Dębowa Kłoda, Makoszka, Plebania Wola, Sowin, Stępków i Uhnin. W 1882 r. gmina ta liczyła 2620 mieszkańców. Właściwy terytorialnie sąd znajdował się w Ostrowie, a poczta w Parczewie.
- Krzywowierzba z wioskami: Czortówka, Horostyta, Ignaców, Julianów, Kodeniec, Krzywowierzba, Lipówka, Lubiczyn, Nietiachy, Pachole, Wyhalew i Zagajki (Zahajki).
Lata przełomu XIX i XX wieku to okres brutalnej polityki rosyjskiej zmierzającej do oderwania ziem wschodnich Królestwa Polskiego i przyłączenie ich do Rosji. Za punkt wyjścia przyjmowano, że ludność wyznania greckokatolickiego, to Rusini siłą „zachęceni" do przyjęcia unii brzeskiej.
Podczas I wojny światowej, w 1915 r. Rosjanie zostali zmuszeni do opuszczenia tych ziem, a zapanował na nich niemiecki okupant, który z kolei został rozbrojony w Xl 1918 r. Po zakończeniu wojny sejm na nowo powołał do życia obie wcześniejsze gminy: Krzywowierzbę i Dębowa Kłodę. Podczas spisu powszechnego przeprowadzonego w 1921 r. na terenie gminy Dębowa Kłoda naliczono 566 budynków mieszkalnych i 6 innych zamieszkałych budynków, w których naliczono 3501 osób. Ze względu na narodowość podział wyglądał następująco: 3381 Polaków, 110 Rusinów, 7 żydów i 3 Rosjan. Gmina składała się z miejscowości: Bednarzówka wieś, Białka folwark, Białka leśniczówka, Białka smolarnia, Białka wieś, Borki kolonia, Chmielów folwark, Chmielów wieś, Chmielów Mała Korona wieś, Dębowa Kłoda folwark, Dębowa Kłoda wieś, Lejtnie wieś, Makoszka leśniczówka, Makoszka nadleśnictwo, Makoszka tartak, Makoszka wieś, Piotrówek kolonia, Plebania Wola wieś, Rudniki folwark, Sowin kolonia, Sowin wieś, Sójka kolonia, Stawek kolonia, Stępków wieś, Uhnin folwark, Uhnin wieś i Żmiarki wieś.
Kompleks Lasów Parczewskich już od czasów powstania styczniowego wpisywał się w historię walk o niepodległość. Kolejne jej karty zostały zapisane wojennymi zmaganiami toczonymi podczas I wojny światowej i wojny polsko-rosyjskiej z lat 1919-1920 r. Jednak najbardziej tragiczne zdarzenia, których niemym świadkiem były parczewskie dęby, miały dopiero nadejść wraz z rozpoczęciem II wojny światowej. Na tej to właśnie ziemi Wojsko Polskie toczyło swe ostatnie walki w 1939 r., kiedy to żołnierze zgrupowania Korpusu Ochrony Pogranicza i Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie", walczyli z przeważającymi siłami nie tylko niemieckiego, ale i również sowieckiego agresora. Kolejnym dramatom nie było końca. W lutym następnego roku Niemcy wymordowali w Parczewie część polskich jeńców o żydowskich korzeniach. Na skutek prześladowań Żydzi ukrywali się w lasach usiłując przetrwać ten dramatyczny czas, a niektórzy z nich przyłączyli się nawet do zbrojnej walki z prześladowcami. Wraz z końcem kolejnego 1941 r. Lasy Parczewskie stawały się bazą dla jeszcze innej grupy ludzi — żołnierzy Armii Czerwonej, którzy zbiegli z niemieckiej niewoli. Początkowo ich celem było tylko przeżycie kolejnego dnia, ale z czasem nawiązali współpracę, zresztą z różnym skutkiem, z lokalnymi komunistami i zbiegłymi do lasów Żydami. W taki też sposób formowały się pierwsze oddziały partyzanckie działające na terenie Lasów Parczewskich. Z biegiem czasu wzrastały on liczebnie i docierała też coraz większa pomoc materialna. W niedługim czasie lasy te były już jednym z najistotniejszych regionów działalności partyzantki komunistycznej w Generalnej Guberni. Prowadziły tędy kanały przerzutu politycznych posłańców i agentów.
Równolegle działały tu również organizacje niepodległościowe, z których najsilniejszą, przez początkowy czas, była Polska Organizacja Zbrojna, a w późniejszym okresie już Armia Krajowa.
Działalność partyzantów w dużej mierze była możliwa dzięki przychylności i wydatnej pomocy mieszkańców okolicznych wsi, szczególnie tych leżących w sąsiedztwie lasów. Wiedział o tym dobrze niemiecki okupant, który za tą działalność, a także ukrywanie Żydów brutalnie karał lokalną społeczność. Tragicznym tego przykładem jest fakt wymordowania 97 osób, co miało miejsce 7 XII 1942 r. na terenie Białki.
W połowie 1944 r., w rejonie Sosnowicy i Ostrowa Lubelskiego, skoncentrowało się około 6 tysięcy żołnierzy sił antyhitlerowskich, w tym 3500 żołnierzy AK, ponad 2000 partyzantów sowieckich i Armii Ludowej, a także kilka setek Żydów. Przeciwko nim Niemcy zorganizowali jedną z największych operacji skierowanych przeciwko siłom partyzanckim na lubelskiej ziemi, która jednak została zatrzymana przez nadejście Armii Czerwonej.
Już po wojnie, wysiłki zbrojne na rzecz prawdziwej niepodległości przez długi czas nie ustawały na Lubelszczyźnie. To tu bowiem, aż do października 1951 r. działał podziemny oddział niepodległościowy, którym dowodzili kolejno dwaj bracia Taraszkiewiczowie znani jako: „Jastrząb" i „Żelazny".
